Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) konusu gündemdeki sıcaklığını korurken, EYT için 5 adımlı yol haritasının belirlendiği söz ediliyor. Önümüzdeki süreçte meclise gelmesi için hazırlıkları yapılan EYT için başta Almanya ve Finlandiya modeli olmak üzere başka formüller de konuşuluyor.
Kısmi emeklilik formülü

Sabah Gazetesi’nin haberine göre EYT için hükümetin masasında 5 formül yer alıyor.
Buna nazaran birinci formül, kısmi emeklilik formülü. Bu formüle nazaran; Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar 10 yıl prim ödeyerek emekli olabiliyor. Buna kısmi emeklilik deniliyor. Böylelikle 3600 günü tamamlayanlar bayansa 50 erkekse 55 yaşını da doldurmak kaidesiyle emekli solabiliyorlar. Emeklilik yaşını 3600 günü ya da 50-55 yaş kuralını tamamladığı tarih belirliyor. Fakat EYT kapsamında 3600 günü olanlar için bayansa 50 erkekse 55 yaşını tamamlayanların emekli edilmeleri bir formül olarak duruyor.
Emeklilik için yaş yerine sigorta ve sigorta müddetine bakılması formülü

Bu formülde ise 99 öncesindeki emeklilik koşulları dikkate alınıyor. Yani bayanlarda 20 yıllık (7200 gün) erkeklerde ise 25 yıllık (9 bin gün) sigortalılık mühletini tamamlayanların yaş kuralına bakılmadan emekli olması durumu ortaya çıkıyor.
Kademeli emeklilik formülü (Almanya modeli)

Almanya’da daha evvel uygulanan formüle nazaran sigortalıya bir teklif sunuluyor. Emeklilik için kaç yıl kalmışsa her yıl için muhakkak oranda kesinti yapılıyor. Burada kesinti oranı yıllık yüzde 2 oluyor. Yani emekliliğine 4 yıl kalmış birisinden yüzde 8 kesinti yapılıyor. Böylelikle daha az maaşla daha erken emeklilik ortaya çıkıyor.
Prim tamamlayarak emekli olma

Buna nazaran; 9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler için birinci sigortalı oldukları tarihe nazaran 5000 ile 5975 gün ortasında prim gerekiyor. Burada primini tamamlayanların yaşına bakmadan hak sahibi olması durumu ortaya çıkıyor.
Emekliliğe kadar maaş kesintisi, emeklilik koşulları tamamlandığı maaş kesintisiz devam edilmesi (Finlandiya modeli)

EYT’de bu modelde Almanya’da uygulanan sisteminde olduğu üzere belirli oranda kesinti belirleniyor ve sigortalı kesintiyle erken emekli oluyor. Fakat yasanın söylediği yaşa gelip emeklilik koşulları oluşunca kesinti ortadan kalkıyor.
——————-
0 Yorum