Öncelikle şunu belirtmek isterim ki; Tarih boyunca insanlar her zaman hastalıklara maruz kalmıştır. Kimi zaman biyolojik savaş malzemesi olarak da kullanılan bu hastalıklar insanlar için her zaman tehlike arz etmiştir. Bunun sonucunda aşılar ve aşılama gelişmiştir. Genel olarak Aşı; içerisinde antijen, süspansiyon sıvıları, adjuvanlar, stabilizatörler gibi bileşenleri içeren ve vücudun bir hastalığa karşı kendini daha iyi koruyabilmesi amacıyla hazırlanan immunobiyolojik materyaller bütünüdür. Aşılar antijeniktir ve patojenik değildirler. Aşılama ise bağışıklık sisteminin bir hastalıktan korunma geliştirmesine yardımcı olmak için bir aşının vücuda verilmesi işlemine denir ve aşılamada amaç hastalıkları oluşmadan önleyebilmektir. Burada Coronavirüs ve aşılarını ele alınacaktır.
Bildiğimiz gibi Coronavirüs, kuşlarda ve memelilerde hastalıklara yol açan ve Coronaviridae familyasının iki alt familyasından birini oluşturan virüslerdir. İnsanlarda ciddi olmayan virüs, nezle vakalarının önemli bir bölümüne yol açmasıyla birlikte, aralarında MERS-CoV, SARS-CoV ve COVID-19 (2019-nCoV)’un bulunduğu bazı nadir koronavirüs çeşitleri ölüm riski bulunduran solunum yolu enfeksiyonlarına yol açabilmektedirler. Hastalık, ortalama 2-14 gün süren bir kuluçka süresinin ardından aniden başlayan yüksek ateş, öksürük ve nefes darlığı ile kendini belli etmektedir.
COVID-19 aşısı pandemiyi sona erdirmek için kritik bir araçtır. COVID-19 aşıları, vücudunuzun bağışıklık sistemine COVID-19’a neden olan virüsü tanımayı ve onlarla savaşmasını öğretmek için tasarlanmıştır ve kendinizi ve diğerlerini bu hastalıktan korumanın ve COVID-19’un yeni varyantlarını önlemenin en iyi yoludur. COVID-19 aşıları artık 5 yaş ve üstü insanlar için yaygın olarak mevcuttur.Covid-19 için şuanda BBV152, CoronaVac, COVAX-19, COVIran Bereket, Moderna COVID-19 aşısı, Oxford-AstraZeneca COVID-19 aşısı, PastoCovac, Pfizer-BioNTech COVID-19 aşısı, Razi Co-Pars, Sputnik V COVID-19 aşısı, Turkovac olmak üzere 11 tane aşısı bulunmaktadır. Bu aşıların içinde en çok yan etki ise AstraZenaca COVİD-19 aşısında teyit edilmiştir. AZD1222 kod adlı ve Covishield, Vaxzevria adı altında satılan Oxford – AstraZeneca COVID-19 aşısı Oxford Üniversitesi ve AstraZeneca tarafından bulunan bir COVID‑19 aşısıdır. Deneme raporuna göre, AstraZeneca-Oxford aşısının iki doz serisi ortalama % 70 etkili olduğu saptanmıştır.
CoronaVac, Çinli biyofarmasötik şirketi Sinovac tarafından geliştirilen inaktif bir COVID-19 aşısıdır ve COVID-19 hastalığını engellemede %50,38 etkinliği olduğu ve hastanede tedavi gerektirecek hastalığı engellemedeyse %77,96 etkili olduğu saptanmıştır.
Turkovac, Türkiye Sağlık Bakanlığı ve Erciyes Üniversitesi tarafından geliştirilmiş inaktif tipte bir COVID-19 aşısıdır ve Veteriner hekim Prof. Dr. Aykut Özdarendeli’nin ekip liderliğiyle aşı Türkiye’de acil kullanım onayı almıştır. Kas içine uygulanan bu aşının yapılan çalışmalar sonucunda, Sinovac’ın ürettiği CoronaVac aşısından daha etkili olduğu belirtilmiştir.
Kod adı mRNA-1273 olan Moderna COVID‑ 19 aşısı, Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü (NIAID), Biyomedikal Gelişmiş Araştırma ve Geliştirme Kurumu (BARDA) ve Moderna tarafından geliştirilen bir COVID‑19 aşısıdır ve Moderna COVID-19 aşısı, iki doz şeklinde uygulanan ve daha önce enfekte olduğuna dair hiçbir kanıtı olmayan kişilerde, COVID-19 enfeksiyonunu önlemede % 94.1 etkili olduğu saptanmıştır.
COVIran Barakat, İran devletine ait Shifa Pharmed Sanayi Grubu tarafından geliştirilen bir COVID-19 aşısı olup aşının hayvanlar üzerideki denemesi başarılı olduğu görülmüştür.
Pfizer-BioNTech COVID-19 aşısı BioNTech ve Pfizer şirketlerinin iş birliğinde geliştirilen COVID-19 aşısı olup bu aşı DSÖ tarafından sıkı düzenleyici kurumlar olarak tanımlanan kurumlardan acil kullanım onayı ve düzenli kullanım onayı alan ilk COVID-19 aşısıdır. Toplamda 180 COVID-19 vakası üzerinden yapılan Aralık 2020 tarihli ara analizde aşının COVID-19’u engellemede %95 etkili olduğu saptanmıştır. Aşının yan etkileri arasında enjeksiyon bölgesinde hafif ağrı, hâlsizlik ve baş ağrısı bulunmaktadır.
Razi Co-Pars, İran devletine ait Razi Aşı ve Serum Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen bir COVID-19 aşısı olup COVIran bereketin sonra İran’ın tamamen yerli ikinci COVID-19 aşısıdır.
COVAX-19 veya ticaret adıyla SpikoGen, İran ve Avustralya devletlerine ait Vaxine ve CinnaGen şirketleri tarafından geliştirilen COVID-19 aşısıdır. COVAX-19 aşısı İran’da üçüncü doz olarak kullanılması onay almıştır. Aşının klinik test aşamasında ciddi yan etkisi tespit edilmediği bildirilmiştir.
Peki siz bu aşılardan hangi aşıyı tercih edersiniz? bütün bu verilerden sonra hâlâ aşının etkinliğinden şüphe ediyor musunuz?
Unutmayın ki tarihde Coronadan çok daha kötü hastalıklar olmuştur . pandemileri atlatmada aşının rolü hafife alınmamalıdır ve unutmayın ki hiç bir aşının %100 koruyuculuğu yoktur. Aşı oldum hastalanmayız bilgisi yanlıştır. Aşı sadece hasta olma riskinizi azaltır.
Sağlıklı günler dilerim…
0 Yorum